Anorexia

Heb ik anorexia?

Wie anorexia heeft, voelt zich (te) dik. Maar het tegendeel is waar. Want je bent juist (te) mager voor je lengte en leeftijd. Toch probeer je om af te vallen door (te) weinig te eten of veel te sporten of bewegen. Dit geeft je een gevoel van controle, kracht en zelfvertrouwen. Maar je hebt juist hulp nodig. Anorexia heeft namelijk grote, negatieve gevolgen op je lichamelijke, sociale en geestelijke leven. De gevolgen kunnen zelfs zo groot zijn dat het tot de dood leidt. Gelukkig zijn er goede behandelingen om te herstellen van Anorexia. De eerste stap in genezing ervan is er over in gesprek te gaan met je huisarts.

Wat is anorexia?

Anorexia (anorexia nervosa) is dwangmatig gedrag om te vermageren. Het komt vooral voor bij meisjes en jongen vrouwen. Soms is het een manier om met een gebeurtenis, emotie of een probleem om te gaan. Velen zien in het begin de ernst van weinig eten en veel afvallen niet in. Ze vinden niet dan ook niet dat ze een probleem hebben, maar juist dát is het probleem. Mensen in je naaste omgeving denken er dan ook anders over. Ze maken zich zorgen proberen je te laten eten. Jij ziet dit echter als bemoeizucht en verzint allerlei trucs en leugentjes om maar niet te hoeven eten. Je zegt bijvoorbeeld dat je al gegeten hebt. Of je gooit het eten weg. Sommigen eten wel, om het vervolgens daarna weer uit te braken.

Wat zijn de verschijnselen van anorexia?

Anorexia kun je herkennen aan de volgende verschijnselen:
- Je bent bang om dik te worden.
- Je bent onzeker over jezelf en je uiterlijk.
- Je hebt een vertekend beeld van je lichaam: ook al ben je mager, jij ziet jezelf als dik.
- Je hebt een verkeerd zelfbeeld, omdat je dit te veel laat afhangen van wat jij ziet als de ideale lichaamsvormen.
- Ook al heb je honger, toch vind je dat je eerst je eten moet verdienen. Bijvoorbeeld door eerst tien keer de trap op te lopen.
- Je krijgt minder voedingsstoffen binnen dan je lichaam nodig heeft. Je valt hierdoor wel af, maar je lichaam lijdt eronder. Mensen met anorexia hebben vaak (ernstig) ondergewicht.
- Je kan ook dwangmatig gedrag in je eetgewoontes ontwikkelen door bijvoorbeeld alleen extreem gezonde dingen te eten.
- Sommige mensen met anorexia hebben (vr)eetbuien en geven daarna over, of ze gebruiken laxeermiddelen.
- Je vindt het fijn om controle over je gewicht te hebben. Dit geeft kracht en zelfvertrouwen.

Hoe ontstaat anorexia?

Dat is niet geheel duidelijk, maar er zijn wel omstandigheden die het risico op het krijgen van anorexia vergroten, zoals:

- Erfelijkheid. Als er eetstoornissen in je familie voorkomen, dan heb je zelf ook een grotere kans om dit te ontwikkelen.
- Omgeving. De omgeving waarin je opgroeit, kan van invloed zijn op het ontwikkelen van een eetstoornis, zoals anorexia. Bijvoorbeeld als gewicht en uiterlijk heel belangrijk worden gevonden binnen het gezin, of als je een sport doet waarin gewicht een belangrijke rol speelt.
- Media. Sociale media, televisie en tijdschriften laten vaak een ideaalbeeld zien van hoe je eruit zou moeten zien. Dit kan van invloed zijn op je zelfbeeld en daarom op je eetgedrag.
- Vervelende levenservaring(en). Pesten, mishandeling, seksueel misbruik, scheiding van de ouders… Vervelende en nare levenservaringen kunnen van invloed zijn op het ontwikkelen van een eetstoornis.
- Negatief zelfbeeld. Mensen die anorexia ontwikkelen, hebben vaak een negatief zelfbeeld. Ze hebben weinig zelfvertrouwen en voelen zich vaak somber of depressief. Ze zijn bang om afgewezen te worden en willen alles goed doen. Ze doen daarom meestal wat anderen van hun verwachten. Emoties worden niet of moeilijk geuit.

Welke gevolgen kan anorexia hebben?

Lichamelijke gevolgen op de korte termijn:
- Je hebt het vaak koud.
- Je ziet bleek.
- Je bent snel duizelig of valt zomaar flauw.
- Je nagels scheuren makkelijk.
- Je hoofdharen vallen uit.
- De huid op je rug, buik en armen krijgt een donzige beharing.
- Je huid wordt droog.
- Je kunt minder goed naar het toilet, omdat je darmen verstopt raken.

Lichamelijke gevolgen op de lange termijn:
- Je krijgt hart-, maag- of nierproblemen.
- Je botten worden broos en je groeit niet goed.
- Je wordt niet meer ongesteld of zelfs onvruchtbaar (bij vrouwen).
- Uiteindelijk leidt anorexia tot de dood als je lichaam te lange tijd te weinig voedingsstoffen binnenkrijgt, waardoor de organen stoppen met functioneren.

Psychische gevolgen:
- je kunt minder goed onthouden en je slecht concentreren.
- Je kunt geen goede keuzes meer maken.
- Je stemming verslechtert. Je voelt je somber, depressief of angstig. Je reageert vlak en kortaf en word soms zonder aanleiding boos. Dit kan zelfs leiden tot een gevoel dat je niet meer wilt leven.

Sociale gevolgen:
- Je krijgt problemen met je partner, familie of vrienden.
- Je krijgt problemen op school of werk.
- Je vindt niet meer prettig om aangeraakt te worden of seks te hebben.
- Je hebt steeds minder zin in de dingen die je normaal gesproken wel graag deed.
- Je schaamt je en zondert je af en voelt je daarom eenzaam.

Hoe wordt anorexia vastgesteld?

Herken je jezelf in het voorgaande? Neem dan contact op met je huisarts. Via onderzoeken en vragen kan hij vaststellen of het wel of niet om anorexia gaat. De huisarts kijkt naar je lengte, gewicht, bloeddruk en hartslag. Ook je bloed en urine worden waarschijnlijk gecontroleerd. Aanvullend kan er nog een hartfilmpje gemaakt worden. Daarnaast worden er vragen gesteld over zaken als:

- Hoe vaak en hoeveel eet je?
- Heb je eetbuien en geef je daarna ook over?
- Hoe denk je over jezelf en over je lichaam?
- Ben je aangekomen of afgevallen?
- Heb je lichamelijke klachten?
- Ben je moe of somber?
- Gebruik je medicijnen, waaronder laxeermiddelen?
- Hoe vaak doe je aan sport of beweging?

Met al deze informatie is goed vast te stellen of je anorexia hebt. Is dit het geval, dan kan het best zijn dat jij nog steeds denkt dat er niets aan de hand is. Dat is normaal, omdat het bij het ziektebeeld hoort. De huisarts kan je doorverwijzen naar Beterggz. Je hoeft je daar echt niet voor te schamen, want problemen met eten komen veel vaker voor dan je wellicht denkt. En er eindelijk over durven praten met mensen die je goed kent en in vertrouwen kunt nemen, lucht op. Je staat er echt niet alleen voor en er zullen zeker mensen zijn die je willen steunen en helpen.

Behandeling van anorexia

De behandeling wordt afgestemd op de ernst van de klachten en is gericht op geestelijk én lichamelijk herstel. Het sociale leven komt eveneens aan bod. Maar het eerste behandeldoel is dat je weer normaal gaat eten, zodat je lichaam kan aansterken en herstellen. De geestelijke therapie is gericht op het zoeken naar wat anorexia bij jou veroorzaakt heeft, zoals: een negatief zelfbeeld, verdriet, het slecht kunnen omgaan met spanningen, problemen thuis, perfectionisme, controledrang… Dit kunnen allemaal oorzaken zijn van je eetstoornis. Samenwerking bepaalt in belangrijke mate het succes van de behandeling. Jij bent samen met je behandelaar en (ouders of verzorgers) verantwoordelijk voor jouw behandeling. Ook kan het helpen om te praten met iemand die zelf anorexia heeft gehad. Een ervaringsdeskundige kan zich goed in jou inleven en je goede steun en tips geven.

Hulp. Hoe sneller hoe beter.

Gaan lichamelijke, geestelijke en emotionele klachten je functioneren in de weg staan? Loop er niet voor weg. Onderneem actie. Hoe eerder hoe beter. Bij Beterggz kun je deze week nog beginnen met het behandelen en daarmee het verbeteren van je klachten. Je wordt thuis behandeld door onze artsen, psychiaters en psychologen. Via een beveiligde videoverbinding. Op momenten dat het jou past of nodig is. Ook ’s avonds en in het weekend. Alles zonder wachtlijst of eigen bijdrage. Alles wordt vergoed. Beter toch?