Problematisch drankgebruik

Houd het eens bij in een alcoholdagboek.
Denk eens na over de nadelen en risico’s van alcohol.
Overweeg eens om te stoppen of minderen.

Vraag hiervoor gerust advies of raad bij je huisarts, bijvoorbeeld voor professionele hulp of ondersteuning bij problematisch drinkgedrag.

Het gezondste advies is: drink geen alcohol. Maar drink vooral niet meer dan een glas per dag en zeker ook niet elke dag. Want alcohol geeft sneller schade dan je denkt. Voor wie jonger dan 18 jaar is, is alcohol zelfs extra schadelijk. Het advies is niets voor niets NIX18. Vrouwen die zwanger willen worden of zijn, of borstvoeding geven, moeten ook geen alcohol drinken. Drink je toch? Hou dan eens bij hoeveel je drinkt in een alcoholdagboek. Het kan een echte oogopener zijn.

Download het Alcoholdagboek

Enkele tips die u helpen bij het invullen van het alcoholdagboek: https://www.thuisarts.nl/alcohol/ik-vraag-me-af-of-ik-te-veel-drink

Maak een aantal kopieën voordat je het alcoholdagboek invult.
Vul het dagboek elke dag in, ook als je geen (nul glazen) alcohol gedronken hebt.
Schrijf de datum en de tijd(en) op waarop je wat gedronken hebt.
Schrijf ook op waar je op dat moment was en met wie.
Schrijf op wat je gevoel was toen je ging drinken (bijvoorbeeld vrolijk, ontspannen of juist gespannen, onzeker, moe, verdrietig of met pijn).

Schrijf op hoeveel glazen alcohol je hebt gedronken. In één standaardglas bier (250 cc) zit ongeveer evenveel alcohol als in een standaardglas wijn (100 cc) of in een standaardglaasje voor sterke drank (35 cc). Daarom hoef je alleen het aantal glazen te noteren. Weet je het aantal glazen niet meer, schrijf dan op hoeveel het ongeveer waren en zet er een vraagteken achter. In een flesje bier zit anderhalf standaardglas en in een fles wijn zitten zes standaardglazen.

Alcohol geeft sneller schade dan je denkt. Hoeveel te veel is, hangt af van leeftijd, gewicht en geslacht (man/vrouw). Maar het beste advies is: drink geen alcohol. Drink je toch? Dan zeker niet elke dag en nooit meer dan een glas per dag. Want een glas alcohol per dag is al nadelig voor de gezondheid. Drink minstens twee dagen in de week geen alcohol om te voorkomen dat drinken een gewoonte wordt.

• Jongeren onder de 18 jaar: geen alcohol
• Vrouwen die zwanger willen worden, zwanger zijn of borstvoeding geven: geen alcohol 

Let op: Drink je alleen op feestjes of in het weekend? Dan kan dat net zo schadelijk zijn als je te veel achter elkaar drinkt, zodat je lichaam de alcohol niet goed kan verwerken. Je wordt dan dronken en suf. Mannen die per twee uur meer dan vijf glazen en vrouwen die meer dan vier glazen alcohol drinken, worden binge-drinkers genoemd. Wie in dit tempo doordrinkt, heeft kans op wegrakingen, orgaanschade en bewusteloosheid. Je kunt zelfs een alcoholvergiftiging oplopen en in coma raken. Leeftijd speelt hierin wel een rol. Als je jong bent, gebeurt dit sneller, omdat je dan vaak niet eens in de gaten hebt dat je dronken wordt. Met alle gevolgen van dien.

Een alcoholprobleem ontstaat vaak geleidelijk en wordt niet altijd opgemerkt. Zeker niet als het in jouw omgeving ‘normaal’ is om te drinken. Vraag daarom eens aan andere mensen of ze vinden dat je te veel drinkt. Drinkt je regelmatig? Bedenk dan wat alcohol voor je betekent, waarom je drinkt en wat de nadelen zijn.

Drinken voor de gezelligheid
Veel mensen drinken alcohol voor de gezelligheid of om iets te vieren. Dit hoeft geen probleem te zijn, als je niet meer dan één glas per dag drinkt en niet iedere dag drinkt.

Drinken om te ontspannen
Even nergens aan denken of de scherpe kantjes van het leven afhalen. Alcohol wordt ook gebruikt als hulpmiddel om te ontspannen, of om zorgen aan de kant te zetten. Drink jij bijvoorbeeld regelmatig als je moe bent, zorgen hebt, ergens tegenop ziet of om je minder somber of eenzaam te voelen? Dan kan dat een alcoholprobleem - of het begin ervan - zijn.

Drinken als gewoonte
Alcohol drinken kan een vaste gewoonte worden. Bijvoorbeeld een drankje na het werk, bij het koken of eten, bij de televisie of de krant, of voor het slapengaan. Op deze manier raak je aan alcohol gehecht en kun je al snel niet meer zonder. Je drinkt ongemerkt al snel te veel.

De nadelen en risico’s van overmatig alcoholgebruik

Alcohol heeft geen voordelen, maar alleen maar nadelen en risico’s voor de gezondheid. Dit kan er gebeuren als je binnen een paar uren te veel en te snel achter elkaar drinkt.

• Je alertheid vermindert en kunt situaties minder goed beoordelen
• Je overschat jezelf en neemt meer risico’s
• Je reageert langzamer en minder goed
• Je wordt emotioneler en daardoor sneller verdrietig, somber of boos
• Je spreekt onduidelijk (met een dikke tong)
• Je kunt moeilijker je evenwicht bewaren, waardoor je sneller valt of ongelukken maakt
• Je wordt suf of raakt zelfs bewusteloos of in coma door een alcoholvergiftiging

De nadelen en risico’s van regelmatig overmatig alcoholgebruik

• Delen van je lichaam gaan minder goed werken, zoals: hersenen, zenuwbanen, lever, slokdarm, maag en darmen, de alvleesklier en het hart
• Last van oververmoeidheid, onrust, slapeloosheid, angst en somberheid, vergeetachtigheid en concentratie- en leerproblemen
• Last van oprispingen, brandend maagzuur, diarree, overgewicht of juist te veel afvallen
• Vitaminetekort (bij slecht eten en dagelijks te veel alcoholgebruik)
• Een rood en gezwollen gezicht
• Verminderde vruchtbaarheid (mannen)
• Verhoogde kans op vormen van kanker (keel, mond, slokdarm, maag, lever, darmen, en borsten)

De nadelen en risico’s van alcoholgebruik op dagelijkse activiteiten

• Meer kans op een verkeersongeluk
• Vergrote kans op het nemen verkeerde beslissingen of het niet nakomen van afspraken, wat de kans op ontslag uit het werk vergroot
• Grotere kans op ruzies en agressief of gewelddadig gedrag
• Dingen zeggen of doen waar je later spijt van krijgt

Risico's alcohol en drugs:
Als alcohol gepaard gaat met drugsgebruik nemen de risico’s verder toe. Dit is mede afhankelijk van het type drug. Alcohol gecombineerd met cocaïne geeft vaak hoofdpijn en vergroot de kans om jezelf te overschatten. Ook tijdelijk geheugenverlies of psychische problemen zijn mogelijk. De bijwerkingen kunnen heel ernstig zijn.

Alcohol is extra schadelijk voor:

• Jongeren tot 21 jaar. Het lichaam en de hersenen van jongeren zijn nog in ontwikkeling en daardoor extra kwetsbaar. Ook kunnen jongeren alcohol minder goed en snel verwerken.
• Mannen en vrouwen vanaf 1 maand voordat ze een kind willen verwekken.
• Vrouwen die zwanger zijn of borstvoeding geven. Alcohol is schadelijk voor het ongeboren kind.
• Ouderen, omdat ze minder snel en goed alcohol kunnen verwerken.
• Mensen met psychische klachten. Deze kunnen namelijk verergeren door alcoholgebruik.
• Mensen met een chronische ziekte zoals diabetes mellitus.
• Mensen die medicijnen gebruiken, omdat alcohol de werking kan versterken of verstoren. Zeker ouderen moeten hier goed op letten. 

Heb ik extra kans op een alcoholprobleem?

Iedereen kan een alcoholprobleem krijgen. Maar de kans hierop is groter als je:

• Aanleg hebt voor verslavingen aan alcohol of verdovende middelen
• In een leef- of werkomgeving zit waar veel gedronken wordt
• In emotioneel ingrijpende levensomstandigheden terecht komt, zoals een echtscheiding of het verlies van een dierbare of je werk
• Al op jonge leeftijd veel bent gaan drinken
• Somber, depressief of angstig bent

Moeilijkheden hebt in het omgaan met andere mensen

• Iets ergs hebt meegemaakt, zoals geweld of seks tegen je zin
• Ouder dan 55 bent en je lichaam minder goed alcohol kan verwerken

Wie regelmatig te veel alcohol drinkt, kan de volgende verschijnselen of klachten krijgen:

• Lichamelijke klachten, waaronder: moeheid, slapeloosheid, maagklachten (oprispingen, brandend maagzuur), diarree, hartkloppingen, zweten, trillen, vallen, minder kracht en gevoel in ledematen zoals handen en voeten
• Psychische klanten, waaronder: onrust, angst, vergeetachtigheid of somberheid
• Omgangsproblemen met mensen, wat kan leiden tot: conflicten en ruzies, gebruik van geweld, contact met de politie, het niet nakomen van afspraken en ontslag
• Moeite met de dagelijkse gang van zaken en de alledaagse problemen die dit met zich meebrengt.

Bij een ernstig drankprobleem heeft u in ieder geval 2 van de volgende verschijnselen:

• Je verlangt naar alcohol
• Je hebt steeds meer alcohol nodig om je goed te voelen
• Je wilt of probeert te minderen, maar dit lukt niet
• Je drinkt meer en langer dan je van plan was
• Je probeert je drankgebruik te verbergen voor anderen
• Je begint bijna elke dag met een kater
• Je begint ’s morgens al met drinken
• Je drankgebruik hindert het vervullen van je dagelijkse verplichtingen
• Je bent elke dag bezig om manieren te vinden om te kunnen drinken
• Je blijft drinken, ondanks de klachten en problemen die je dit geeft
• Je brengt jezelf in gevaar door je drinkgedrag

Begin je te trillen en te zweten, wordt je humeurig en slaap je slecht als je mindert of tijdelijk stopt met alcohol? Dan heb je ontwenningsverschijnselen.

Denk je of weet je zeker dat je een alcoholprobleem hebt? Maak dat eerst een afspraak met de huisarts om dit te bespreken. De huisarts zal je dan vragen stellen over je drinkgedrag en kan ook bloedonderzoek doen om meer duidelijkheid te geven. Heb je een alcoholdagboek bijgehouden of iets over je drinkgedrag opgeschreven? Neem dit dan mee. Hoe dan ook is het altijd een goed idee om te minderen of (tijdelijk) te stoppen met alcohol. Hierbij kun je professionele ondersteuning en hulp vragen van Beter ggz. De huisarts kan je hiervoor een doorverwijzing geven. Professionele ondersteuning vergroot de kans op succes.